Халыққа арналған жадынама

Террористік актілердің алдын алу бойынша халыққа арналған жадынама

🔹 Мұқият және қырағы болыңыз!

✅ Үйіңіздің кіреберісінде, аулаңызда, көшеде күдікті заттар мен бейтаныс адамдарды байқасаңыз, елемей өтпеңіз.
✅ Айналаңыздағы адамдардың әрекетіне назар аударыңыз – орынсыз жатқан иесіз заттардан сақ болыңыз.

🏠 Үйіңіздің қауіпсіздігін қамтамасыз етіңіз:

✔ Кіреберісте домофоны бар темір есік орнатыңыз.
✔ Жертөлелер, шатырлар, техникалық ғимараттардың жабық екенін тексеріңіз.

🚌 Көліктегі сақтық:

✔ Күдікті жолаушылардың әрекетін елемей қоймаңыз.
✔ Өз қауіпсіздігіңізді қамтамасыз етуге толық құқығыңыз бар.

⚠ Бөгде адамдардан зат алмаңыз!

🚫 Қандай да бір затты сақтау немесе жеткізу үшін бөтен адамдардан ешқашан алмаңыз.
🚫 Күдікті затты қолға алмаңыз, жақындамаңыз.

🚨 Күдікті тұлғаларды байқаған кезде:

🔴 Террорлық актіні жоспарлауға күдік тудыратын белгілер:
1️⃣ Ғимарат маңында күдікті адамдардың жиі пайда болуы, фото/бейне түсіруі.
2️⃣ Камералардан қашу, құқық қорғау органдарының өкілдерінен жалтару.
3️⃣ Жертөлелер мен шатырларға негізсіз кіру.
4️⃣ Қызмет көрсетуші персоналмен жұмыс тәртібі туралы сұрастыру.
5️⃣ Күдікті тапсырмалар орындауға адам іздеу (сөмке жеткізу және т.б.).

🔹 Не істеу керек?
✅ Өзіңіз әрекет жасамаңыз, ұстауға тырыспаңыз!
✅ Құқық қорғау органдарына дереу хабарлаңыз (102, 112).
✅ Күдіктінің киімі, сыртқы келбеті, көлік нөмірі мен бағытын есте сақтаңыз.

🎒 Күдікті зат тауып алған кезде:

🔸 Жарылғыш құрылғылар кәдімгі заттар түрінде жасырылуы мүмкін: сөмке, қорап, ойыншық және т.б.
🔸 Күдікті заттың белгілері:
✔ Белгісіз түйіншектің баспалдақта, көлікте, пәтер есігінің жанында болуы.
✔ Шу шығару (мысалы, сағат механизміне ұқсас дыбыс).

🔹 Не істеу керек?
✅ Жолаушылардан сұраңыз – заттың иесі бар ма?
✅ Иесі анықталмаса, дереу құқық қорғау органдарына хабарлаңыз (102, 112).
✅ Затты оқшаулап, айналасындағыларды алыстатыңыз.

🚫 Үзілді-кесілді тыйым салынады!
❌ Затты қолға алу, ашу, қозғау.
❌ Қалтаға салу, жасыру, көму.
❌ Сымдарды тарту, құрылғыны залалсыздандыруға тырысу.

💥 Жарылыс болған жағдайда:

✅ Түтін жоқ жерге қарай жүріңіз немесе еңбектеңіз.
✅ Зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсетіңіз (қан кетуді тоқтатыңыз).
✅ Үйінді астында қалсаңыз:
✔ Сабыр сақтаңыз, терең тыныс алыңыз.
✔ Дыбыс беру үшін металл заттарды (кілт, сақина) соғыңыз.
✔ Оттық жақпаңыз, оттегіні сақтаңыз.

📢 Өзіңізді және жақындарыңызды қорғау үшін бұл ақпаратпен бөлісіңіз!

💥 Жарылыс аймағында немесе ғимарат үйінділерінің арасында қалған кезде не істеу керек?

🚨 Жарылыс аймағында қалған жағдайда:

✅ Естен танбай, сабыр сақтаңыз.
✅ Түтін мен жалын жоқ жаққа қарай жүруге немесе еңбектеуге тырысыңыз.
✅ Егер қасыңызда зардап шеккендер болса:

• Тамыр соғысын және есін тексеріңіз.
• Естен танған адамды мүсәтірмен оятуға болмайды!
• Егер сынған жерлері болмаса, оны қырынан жатқызыңыз (шалқасынан жатса – құсыққа шашалып, етпетінен жатса – тұншығып қалуы мүмкін).
• Қан тоқтатуға тырысыңыз – жараны қолмен басып, жоғары жағынан белбеу, мата немесе жіппен қатты байлаңыз.

🏚 Ғимарат үйінділерінде қалып қойсаңыз:

✅ Сабыр сақтап, терең тыныс алыңыз.
✅ Дауыстап көмек шақырыңыз, металл заттарды (кілт, сақина) бір-біріне соғып, дыбыс беріңіз.
✅ Егер бекітулі кеңістікте болсаңыз:

• Оттық жақпаңыз!
• Оттегіні үнемдеңіз.
  ✅ Абайлап қозғалуға тырысыңыз, сырттан соққан ауаның бағытын анықтап, сол жаққа қарай жүріңіз.
  ✅ Егер мүмкіндік болса, төбені бекіту үшін тақтайлар, кірпіштер сияқты заттарды қолданыңыз.
  ✅ Қатты шөлдесеңіз, кішкентай тасты аузыңызға салып, сорыңыз, мұрныңызбен тыныс алыңыз.

📢 Бұл ақпаратты барынша көп адамға тарату маңызды!

🔴 Кепілге алынған жағдайда не істеу керек?

🆘 Егер сіз кепілге алынсаңыз:

✅ Сабыр сақтаңыз, үрейге бой алдырмаңыз.
✅ Егер сізді байлап немесе көзіңізді жапса, денеңізді еркін ұстауға тырысыңыз, терең тыныс алыңыз.
✅ Өз өміріңізді сақтау үшін агрессия көрсетпеңіз, кенет қимыл жасамаңыз.
✅ Қашуға тырысудан бұрын 100% сенімді болыңыз.
✅ Террористердің сыртқы келбетін, сөйлеу акцентін, мінез-құлқын есте сақтаңыз – бұл құқық қорғау органдарына көмек болады.
✅ Отырған жеріңізді анықтауға тырысыңыз.
✅ Мүмкіндігінше адам ұрлаушылардан, есіктер мен терезелерден алыс отырыңыз.
✅ Ғимаратқа шабуыл басталғанда:

• Қолды желкеге қойып, жерге етпеттеп жатыңыз.
• Егер сізді күдікті ретінде ұстаса, қарсылық көрсетпеңіз – бұл уақытша шара.

👤 Адамды ұрлаушылармен қарым-қатынас:

🔹 Оларға қарсы шықпаңыз, кенеттен қимыл жасамаңыз.
🔹 Көзбе-көз байланыстан аулақ болыңыз.
🔹 Бастапқыда олардың бұйрықтарын орындаңыз.
🔹 Сабырлы дауыспен сөйлеңіз, ашуландыратын әрекеттер жасамаңыз.
🔹 Денсаулығыңызда кінәрат болса, сабырмен хабарлаңыз.

⏳ Егер кепілдікте ұзақ уақыт болсаңыз:

✅ Өзіңізді моральдық тұрғыда дайындаңыз.
✅ Ойыңызды жағымды нәрселерге бағыттаңыз.
✅ Өзіңізді ақыл-ой немесе дене жаттығуларымен айналыстыруға тырысыңыз.
✅ Берілген тамақты жеңіз – күшіңізді сақтау маңызды.
✅ Күтіңіз – сізді босату үшін барлық шаралар жасалып жатыр!

📢 Бұл ақпаратты мүмкіндігінше көп адамға таратыңыз!

### 🌟 **Психологиялық орнықтылықты сақтау – құтқарудың негізгі шарты**
🧠 *Жағымсыз әсерлерден оқшаулану және айқын ойлау қабілетін сақтау – төтенше жағдайларда өмірге қалудың құпиясы.*

#### 🔰 **Тиімді әдістер**:
✅ **Дене шынықтыру**
➠ Бұлшық еттерді ширықтыру/босаңсыту арқылы стрессі азайтын жаттығулар жасаңыз.

✅ **Аутотренинг & медитация**
➠ Психиканы бақылауда ұстауға көмектесетін тәсілдерді үйреніңіз.

✅ **Ақыл-ойды белсенді жұмысқа қосу**
📖 Кітаптарды, өлеңдерді еске түсіру
➠ Математикалық есептер шығару, шетел тілін жаттау

✅ **Оқу/жазу терапиясы**
✍️ Қызықсыз мәтіндерді де оқып, жазуға тырысыңыз – бұл зейінді басқаруды жетілдіреді.

✅ **Сырттан бақылау техникасы**
👁️ Жағдайды эмоциясыз талдап, нәтижеге сенімді болыңыз.

⚠️ **Негізгі жауларыңыз**:
❌ Қорқыныш | ❌ Торығу | ❌ Селқостық

—

### 🚨 **Эвакуация кезіндегі іс-қимыл жоспары**

#### 🏠 **Үйде болған жағдайда**:
1. 🧥 Ауа райына лайық киім + құжаттар/құндылықтармен қамтамасыз етіліңіз
2. 🔌 Коммуникацияларды өшіріңіз (газ, электр, су)
3. 👵 Қарттарға және науқастарға көмектесіңіз
4. 🔒 Есікті құлыптап, белгіленген эвакуация жолымен шығыңыз
5. 🚶 Көшіру басшысының нұсқауларын нақты орындаңыз

#### 🏢 **Жұмыс орнында болған жағдайда**:
1. 💼 Құжаттарды сейфке салып, жеке заттарыңызды алыңыз
2. 🖥️ Техниканы өшіріңіз
3. 🔑 Бөлмені кілттеп, эвакуация схемасы бойынша жүріңіз
4. 🚪 Шығу кезінде басқа қызметкерлерді ескеріңіз
5. 📢 Құтқарушылардың командаларын тыңдаңыз

—

### 💡 **Ескерту**:
*Төтенше жағдайларда сабырлылық пен жүйелі әрекет – сіздің қауіпсіздігіңіздің кепілі!*

Текст толықтай құрылымдалған және визуалды түрде жеңіл қабылданады. Қажет болса, стильді немесе мазмұнды өзгертуге дайынмын! 😊